ذهن‌آگاهی و مراقبه، ابزارهایی قدرتمند برای افزایش تمرکز، کاهش استرس و تقویت سلامت روان در کودکان ۷ تا ۱۲ سال هستند. در این بازه سنی که با تحولات جسمانی و روانی همراه است، تمرین‌های منظمی که به کودک کمک می‌کنند به لحظه حال توجه کند و از تجربیات درونی خود آگاه شود، می‌توانند نتایج قابل ملاحظه‌ای در بهبود کیفیت زندگی او داشته باشند. به جای تمرکز صرف بر مهارت‌های تحصیلی، آموزش ذهن‌آگاهی چهارچوب جدیدی برای درک نیازهای کودکان فراهم می‌کند و آنان را برای مواجهه با چالش‌ها مجهز می‌سازد.
در آغاز، معرفی مفهوم «لحظه حال» به کودک از طریق داستان‌سرایی و مثال‌های ساده اهمیت دارد. می‌توان از داستان کوتاهی استفاده کرد که در آن شخصیت اصلی با حواس پنجگانه خود یک میوه را توصیف می‌کند: رنگ، بو، طعم و بافت آن. این تمرین باعث می‌شود کودک با آرامش تمام به تجربه حسی توجه کند و درک عمیق‌تری از محیط اطراف خود پیدا کند.
گام بعدی، آموزش تنفس هدفمند است. نشستن به یک وضعیت راحت و تمرکز بر دم و بازدم به روشنی ذهن کودک را پاک می‌کند. راهنمایی کودک برای شمردن تنفس‌ها تا عدد چهار هنگام دم و تا عدد شش هنگام بازدم، الگوی مناسبی برای آرامش فراهم می‌آورد. انجام روزانه این تمرین حتی برای چند دقیقه می‌تواند مهارت توجه را تقویت و سطح استرس را کاهش دهد.
مراقبه‌های کوتاه هدایت‌شده برای کودکان می‌توانند با موسیقی آرام یا صدای طبیعت همراه شوند. ایجاد فضایی دلنشین، کم‌نور و بدون سروصدا، به کودک کمک می‌کند وارد تجربه درونی شود. در این مراقبه‌ها، مربی یا والدین با لحن ملایم کودک را تشویق می‌کنند تا تصاویر آرامش‌بخش مانند گردش در جنگل یا قدم زدن کنار دریا را در ذهن تجسم کند. این روش به ایجاد حس امنیت و شادی در کودک می‌انجامد.
تمرین‌های بدن‌آگاه (Body Scan) نیز برای افزایش ارتباط ذهن و جسم مؤثر است. در این تمرین، کودک از سر تا پا اعضاء بدن خود را به ترتیب بررسی می‌کند و هر نقطه‌ای که تنش احساس می‌کند، با تنفس عمیق آرام می‌سازد. این فعالیت علاوه بر تقویت خودآگاهی، به کودک کمک می‌کند دردها یا ناراحتی‌های جسمی را بهتر درک کند و در صورت لزوم به بزرگسالان اطلاع دهد.
در نهایت، ترکیب فعالیت‌های جسمانی ملایم مانند یوگا یا حرکات کششی با عناصر ذهن‌آگاهی، یک تجربه جامع ایجاد می‌کند. انجام یک حرکت ساده یوگا و سپس مکث برای تأمل بر احساسات مرتبط با آن، کودک را به یادگیری ارتباط بین حرکت و احساسات تشویق می‌کند. این رویکرد چندجانبه به مدیریت بهتر هیجانات، بهبود تمرکز در مدرسه و افزایش رضایت کلی از زندگی روزمره منجر می‌شود.
