اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان

اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان نام این مقاله از وب سایت افرادخت می باشد. در این مقاله به تعریف کامل اختلال سلوک (CD) و طبقه بندی های روانپزشکی و روانشناسی آن پرداخته شده است. تیم روانشناسی افرادخت در این مقاله به بررسی ویژگی های اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان پرداخته است. همچنین به علل و عوامل بروز اختلال رفتار و اختلال سلوک پرداخته شده است.

اختلال سلوک ( CD )چیست

ویژگی اصلی ADHD رفتار نامناسب و اخلال گرانه است، اما بسیاری از کودکان رفتاری نشان می دهند که عمدا بدخواهانه، بدجنسانه، پرخاشگرانه و خشن به نظر می رسد. در چنین شرایطی، احتمال دارد که کودک به اختلال سلوک ( CD ) مبتلا شده باشد.

برای طبقه بندی اختلالات روانشناختی دو طبقه بندی مهم توسط سازمان بهداشت جهانی و انجمن روانپزشکی آمریکا ارایه شده است . طبقه بندی اختلالات روانشناختی که توسط سازمان بهداشت جهانی انجام شده است با اصطلاح ICD مشخص شده است.

این طبقه بندی برای بارها مورد تجدید نظر قرار گرفته است . طبقه بندی دیگر اختلالات روانشناختی توسط انجمن روانپزشکی ارایه شده است و با اصطلاح DSM مشخص می گردد. در سال ۲۰۱۳ آخرین تجدید نظر بر روی طبقه بندی تشخیصی DSM انجام شد و در یک کتاب به نام راهنمای تشخیصی اختلالات روانشناختی یا کتاب DSM-V منتشر شد

در DSM-V تغییرات عمده ای نسبت به طبقه بندیهای قبلی DSMدر مورد نحوه ی طبقه بندی اختلالات روانشناختی به عمل آمده است. برای مثال در این طبقه بندی برخی از اختلالات روانشناختی مانند اختلال وسواسی – جبری که قبلا در طبقه ی اختلالات اضطرابی بودند از آن طبقه جدا شد ه و خود در طبقه ای مستقل قرار گرفته اند.

در آخرین طبقه بندی اختلالات روانشناختی DSM (یعنی DSM-V) اختلال سلوک نیز که در طبقه بندیهای قبلی DSM جز طبقه ی تحت عنوان طبقه ی اختلالاتی که در دوران کودکی و نوجوانی قرار داشت از آن طبقه خارج شده و در طبقه ی جدید ی به نام طبقه ی اختلال گسیختگی ، کنترل تکانه و سلوک ( Disruptive,Impulse – control and conduct disorders ) قرار گرفته است

علامت اصلی اختلال سلوک وجود نوعی الگوی تکراری و مداوم رفتاری است که در این الگوی رفتاری شخص مبتلا حقوق اساسی و یا نرمهای مناسب با میزان سن شخص نقض می نماید.

ویژگی‌های اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان

در این بخش رفتارها و ویژگی‌های اختلال سلوک در نوجوانان را برای شما ذکر شده است:

عدم اطاعت از والدین یا سایر شخصیت‌های مرجع
تحصیل گریزی
تمایل به مصرف مواد مخدر از جمله تنباکو و سیگار
عدم همدلی با دیگران
رفتار کینه‌توزانه و انتقام‌جویانه
تهاجمی بودن نسبت به حیوانات
پرخاشگری نسبت به مردم، از جمله قلدری و آزار جسمی دیگران
تمایل به شرکت و عضویت در باندهای خرابکاری
تمایل به شروع دعواهای فیزیکی
استفاده از سلاح در درگیری‌های فیزیکی
دروغ‌گویی
قانون‌شکنی از جمله دزدی، روشن کردن آتش از روی عمد، تجاوز به منازل دیگران، دزدی از مغازه‌ها، و خرابکاری
تمایل به فرار
مشکل داشتن در توانایی‌های یادگیری
عزت نفس پایین
تمایل به خودکشی

ارتباط میان اختلالات رفتاری و اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان

نوجوان مبتلا به اختلال سلوک به شدت تحریک‌پذیر است. خلق‌وخو این نوجوانان تحت تاثیر عوامل بیرونی قرار دارد. در صورتی که نوجوان اختلالات رفتاری خفیفی داشته باشد، ممکن است با گذر زمان و به‌تدریج دچار اختلال سلوک شود. اختلال نافرمانی اولین اختلال رفتاری است که به طور معمول در نوجوانان دیده می‌شود.

همین امر سبب سرپیچی مداوم، خصومت دائمی، و خلق‌وخو تحریک‌پذیر نوجوانان می‌شود. این اختلالات رفتاری جزء رایج‌ترین اختلالات در نوجوانان به حساب می‌آید. در ادامه باید گفت حدود یک سوم از نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک مشکل نقص توجه یا بیش‌فعالی نیز دارند.

از میان هر ۵ نوجوان مبتلا به سلوک، یک نفر دچار افسردگی است. توجه داشته باشید، به طور معمول اختلال سلوک در نوجوانان قبل از ۱۶ سالگی تشخیص داده می‌شود. البته در پسران شاید زودتر از ۱۶ سالگی بتوان متوجه علائم اختلال سلوک شد. در واقع این اختلال در دختران نوجوان کمتر دیده می‌شود.

معیارهای DSM-5 برای اختلال سلوک ( (Conduct Disorder CD

مجموعه ای از رفتارهای مستمر و مکررکه در آنها، حقوق اولیه دیگران،یا هنجارها یا قوانین اصلی و متناسب با سن فرد نقض می شوند، و این وضعیت را شرایط زیر نشان می دهند:

حداقل ۳ معیار از ۱۵ معیار زیر، از هر یک از ۴ طبقه زیر، در ۱۲ ماه گذشته وجود داشته اند و حداقل یکی از معیارها در ۶ ماه گذشته حضور داشته است:

پرخاشگری به مردم و حیوانات

فرد معمولا به دیگران زور می گوید و قلدری می کند و آنها را تهدید می کند.
معمولا اولین نفری است که دعواهای فیزیکی را شروع می کند.
برای آسیب رساندن به دیگران از یک وسیله خطرناک مثل چاقو، چوب، آجر و… استفاده می کند‌
نسبت به مردم بیرحمی فیزیکی کرده است.
نسبت به حیوانات بیرحمی فیزیکی کرده است.
کسی را به زور مجبور به برقراری رابطه جنسی کرده است.
هنگام سرقت،دیگران را مورد حمله قرار داده است. (مثل کیف زنی، اخاذی، سرقت مسلحانه)

تخریب اموال

عمدا و برای وارد کردن صدمات جدی، جایی یا چیزی را آتش زده است.
عمدا اموال دیگران را تخریب کرده است. (بجز از طریق آتش زدن)

شیادی یا دزدی

با زور خانه یا ماشین کسی را سرقت می کند. (توجه: منظور از زور فقط نیروی فیزیکی نیست، تلاش و زحمت برای باز کردن قفل خانه مردم با سیم یا حتی شکستن آن در غیاب آنها نیز به زور محسوب می شود.)
برای منافع مشخص دروغ می گوید و مقررات را زیرپا می گذارد
بدون درگیر شدن با اشخاص دزدی می کند(مانند دزدی از مغازه، یادزدی بدون شکستن شیشه و وارد شدن به جایی)

نقض جدی قوانین

(قبل از سن ۱۳ سالگی) علیرغم مخالفت والدین تا دیر وقت به خانه باز نمی گردد یا اصلا نمی آید.
حداقل دوبار شبانه از خانه فرار کرده است یا حداقل یک بار فرار کرده و برای مدت زیادی به خانه بر نگشته است.
(قبل از سن ۱۳ سالگی) از مدرسه گریزان است.
رفتار نامطلوب باعث می شود در عملکرد اجتماعی، تحصیلی یا شغلی فرد نقص شدید به وجود آید، طوری که از لحاظ بالینی معنادار محسوب می شود (نیاز به رسیدگی بالینی دارد)
اگر فرد ۱۸ ساله یا بیشتر است، معیارهای اختلال شخصیت ضد اجتماعی نباید برآورده شده باشند.

علل بیولوژیک اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان

در این بخش به عوامل بیولوژیکی اختلال سلوک پرداخته شده است.

عوامل ژنتیک اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان

امروزه شواهد نشان می دهد که اختلال سلوک و پرخاشگری و جنایتکاری ناشی از آن عنصر ژنتیک دارند. مطالعه دوقلوها نشان داده است که یک عامل ژنتیک در اختلال سلوک وجود دارد و پرخاش و خشونت نیز عنصر ژنتیک دارند.

مطالعه فرزند خوانده ها نیز نشان داده است که در اختلال سلوک و رفتارهای جنایت کارانه، هم ژن ها و هم محیط تاثیر خاصی دارند. حتی بعضی مطالعات جدید ژن خاصی را شناسایی کرده اند که با اختلال سلوک کودکی مرتبط است و GABRA 2 نامیده می شود.

آنچه مطالعات نشان می دهند این است که در اختلال سلوک، احتمالا یک عنصر ارثی وجود دارد، عنصری که به صورت ویژگی های اخلاقی موروثی نشان داده می شود، اما عوامل محیطی نیز در تعیین الگوهای رفتاری در اختلال سلوک نقش مهمی دارند.

عوامل نوروپسیکولوژیک اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان

اختلال سلوک مثل ADHD، با نقص های نوروپسیکولوژیک در عملکرد شناختی، از جمله با نقص در عملکرد اجرایی(برنامه ریزی و خود-کنترلی) ضریب هوشی کلامی و حافظه همراه است.

ضریب هوشی پایین نیز با اختلال سلوک ارتباط دارد و مخصوصا با آغاز اختلال سلوک در سنین پایین همراه است، بدون آنکه عوامل اجتماعی-اقتصادی مثل فقر، نژاد، قومیت، کم سوادی در آن نقشی داشته باشند.

با این حال، درباره این که آیا نقص در عملکرد اجرایی، در غیاب سمپتوم های ADHD، در اختلال سلوک روی می دهد یا نه، اختلاف نظر وجود دارد.

مثلا بعضی روانشناسان بالینی کشف کرده اند که هرچه در کودکان مبتلا به اختلال سلوک و ADHD نقص در عملکرد اجرایی دیده می شود، در کودکانی که فقط به اختلال سلوک یا تنها به ADHD مبتلا هستند در عملکرد اجرایی هیچ گونه نقصی دیده نمی شود.

عوامل پیش از تولد

در دوران بارداری، چند عامل ابتلا به اختلال سلوک را تحت تاثیر قرار می دهند، از جمله سیگار کشیدن و الکل نوشیدن مادر در طول بارداری و سوءتغذیه او در طول بارداری و بلافاصله پس از زایمان.

مطالعات نشان داده اند که سیگار کشیدن مادر می تواند باعث ظهور زود هنگام مشکلات سلوک در فرزندان شود، به ویژه در مورد پرخاشگری بی دلیل و نافرمانی اجتماعی، اما این پدیده ممکن است به مادران فقیر و کم سواد محدود باشد.

همچنین کودکانی که مادران آنها در دوران بارداری الکل مصرف کرده اند بزهکاری بیشتری نشان می دهند و قضاوت اخلاقی آنها نیز ضعیف تر است. علاوه بر آن سوءتغذیه مادر در دوران بارداری، مخصوصا کمبود پروتئین، آهن و روی باعث رفتارهای برونی سازی می شود.

درمان اختلال سلوک در نوجوانان و کودکان چگونه انجام می شود

اختلال سلوک معمولا دو روش درمانی پایه دارد. روش اول روش روان درمانی است و روش دوم، دارودرمانی که هردو این موارد می بایست تحت نظر یک روانشناس متخصص صورت گیرد.

اما روش های جانبی دیگری نیز برای بهبود اختلال سلوک در کودکان و نوجوانان وجود دارد که همکاری خانواده و اطرافیان کودک و نوجوان را خواستار است. به این ترتیب شما به عنوان والدین می توانید از روش خانواده درمانی نیز برای بهبود شرایط بیماری فرزندتان استفاده کنید.